Grammaticale Fundamenten
De bouwstenen van elke Italiaanse zin
Van woorden naar zinnen
Nu je de klanken en basisuitdrukkingen kent, is het tijd voor de grammaticale fundamenten. Deze elementen zie je in ELKE Italiaanse tekst terug.
Focus vooral op het herkennen van patronen. Je hoeft nog niet alles perfect te kunnen produceren - begrip is nu het belangrijkste voor het lezen van je eerste verhaal.
Hoofdstuk
4
Lidwoorden & Geslacht
De sleutel tot Italiaanse zinsstructuur
In het Italiaans heeft elk zelfstandig naamwoord een geslacht (mannelijk of vrouwelijk). De lidwoorden passen zich hieraan aan.
Bepaalde lidwoorden (de/het)
Deze gebruik je als je het over iets specifieks hebt:
il
(mannelijk enkelvoud)
→
il libro
= het boek
Voor medeklinker
lo
(mannelijk enkelvoud)
→
lo studente
= de student
Voor s+medeklinker, z, ps, gn, x
l'
(mannelijk enkelvoud)
→
l'amico
= de vriend
Voor klinker
la
(vrouwelijk enkelvoud)
→
la casa
= het huis
Voor medeklinker
l'
(vrouwelijk enkelvoud)
→
l'amica
= de vriendin
Voor klinker
i
(mannelijk meervoud)
→
i libri
= de boeken
Meervoud van il
gli
(mannelijk meervoud)
→
gli studenti
= de studenten
Meervoud van lo/l'
le
(vrouwelijk meervoud)
→
le case
= de huizen
Alle vrouwelijke meervouden
Onbepaalde lidwoorden (een)
Gebruik deze als je het over iets in het algemeen hebt:
un
(mannelijk)
→
un ragazzo
= een jongen
Voor medeklinker en klinker
uno
(mannelijk)
→
uno zaino
= een rugzak
Voor s+medeklinker, z, ps, gn
una
(vrouwelijk)
→
una ragazza
= een meisje
Voor medeklinker
un'
(vrouwelijk)
→
un'ora
= een uur
Voor klinker
Geslacht herkennen - Handige patronen
-o
Meestal mannelijk
Voorbeelden
libro, ragazzo, albero
Uitzonderingen/Tips
la mano (hand), la foto, la moto
-a
Meestal vrouwelijk
Voorbeelden
casa, pizza, strada
Uitzonderingen/Tips
il problema, il sistema, il poeta
-e
Kan beide zijn
Voorbeelden
il mare (m), la chiave (v)
Uitzonderingen/Tips
Moet je leren!
-zione
Altijd vrouwelijk
Voorbeelden
stazione, informazione, lezione
Uitzonderingen/Tips
Net als -tie in NL
-tà
Altijd vrouwelijk
Voorbeelden
città, libertà, università
Uitzonderingen/Tips
Net als -teit in NL
-ista
Beide mogelijk
Voorbeelden
il/la turista, il/la dentista
Uitzonderingen/Tips
Geslacht bepaalt artikel
Voorbeelden in context
Il ragazzo mangia la pizza
→
De jongen eet de pizza
La donna legge un libro
→
De vrouw leest een boek
I bambini giocano nel parco
→
De kinderen spelen in het park
Le ragazze studiano italiano
→
De meisjes studeren Italiaans
L'uomo ha un'idea
→
De man heeft een idee
Gli studenti sono in classe
→
De studenten zijn in de klas
Hoofdstuk
5
Avere (Hebben) & Bezit
Het tweede belangrijkste werkwoord
Na essere is avere het meest gebruikte werkwoord. Het drukt bezit uit, maar ook gevoelens en leeftijd.
De vervoeging van avere
Belangrijke uitdrukkingen met avere
In het Italiaans gebruik je avere waar wij "zijn" gebruiken:
Bezittelijke voornaamwoorden
Let op: meestal MET lidwoord, behalve bij familie in enkelvoud
il mio/la mia
→
mijn
il mio libro
= mijn boek
il tuo/la tua
→
jouw
la tua casa
= jouw huis
il suo/la sua
→
zijn/haar
il suo cane
= zijn/haar hond
il nostro/la nostra
→
ons/onze
la nostra famiglia
= onze familie
il vostro/la vostra
→
jullie
il vostro amico
= jullie vriend
il loro/la loro
→
hun
la loro macchina
= hun auto
mio padre
→
mijn vader
Geen lidwoord bij familie!
mia madre
→
mijn moeder
Geen lidwoord bij familie!
i miei genitori
→
mijn ouders
WEL lidwoord bij meervoud!
Bezit met di (van)
Hoofdstuk
6
Getallen, Tijd & Dagen
Praktische elementen voor elk verhaal
Deze woorden kom je constant tegen. Ze geven context aan wanneer en hoe vaak dingen gebeuren.
Getallen 1-20
1
=
uno
(una voor vrouwelijk)
2
=
due
3
=
tre
4
=
quattro
5
=
cinque
(tjin-kwe)
6
=
sei
7
=
sette
8
=
otto
9
=
nove
10
=
dieci
(djé-tji)
11
=
undici
12
=
dodici
13
=
tredici
14
=
quattordici
15
=
quindici
(kwin-di-tji)
16
=
sedici
17
=
diciassette
18
=
diciotto
19
=
diciannove
20
=
venti
Tientallen & hogere getallen
30
=
trenta
(bv. trentuno = 31)
40
=
quaranta
(bv. quarantadue = 42)
50
=
cinquanta
(bv. cinquantatré = 53)
60
=
sessanta
(bv. sessantotto = 68)
70
=
settanta
(bv. settantasette = 77)
80
=
ottanta
(bv. ottantuno = 81)
90
=
novanta
(bv. novantanove = 99)
100
=
cento
(bv. centodieci = 110)
1000
=
mille
(bv. duemila = 2000)
eerste
=
primo
(bv. prima volta = eerste keer)
Dagen van de week
Let op: geen hoofdletter in het Italiaans!
lunedì
→
maandag
(Let op accent!)
martedì
→
dinsdag
(Let op accent!)
mercoledì
→
woensdag
(Let op accent!)
giovedì
→
donderdag
(Let op accent!)
venerdì
→
vrijdag
(Let op accent!)
sabato
→
zaterdag
(Geen accent)
domenica
→
zondag
(Vrouwelijk!)
il lunedì
→
op maandagen
(Met lidwoord = elke week)
lunedì
→
maandag
(Zonder lidwoord = deze/volgende)
Maanden & seizoenen
gennaio
Nederlands
januari
Seizoen
inverno
febbraio
Nederlands
februari
Seizoen
inverno
marzo
Nederlands
maart
Seizoen
primavera
aprile
Nederlands
april
Seizoen
primavera
maggio
Nederlands
mei
Seizoen
primavera
giugno
Nederlands
juni
Seizoen
estate
luglio
Nederlands
juli
Seizoen
estate
agosto
Nederlands
augustus
Seizoen
estate
settembre
Nederlands
september
Seizoen
autunno
ottobre
Nederlands
oktober
Seizoen
autunno
novembre
Nederlands
november
Seizoen
autunno
dicembre
Nederlands
december
Seizoen
inverno
Tijd uitdrukken
Che ora è?
→
Hoe laat is het?
Sono le due
=
Het is twee uur
È l'una
→
Het is één uur
(Enkelvoud voor 1 uur!)
Sono le tre
→
Het is drie uur
(Meervoud voor rest)
e mezza
→
half
le due e mezza
=
half drie
e un quarto
→
kwart over
le tre e un quarto
=
kwart over drie
meno un quarto
→
kwart voor
le quattro meno un quarto
=
kwart voor vier
di mattina
→
's ochtends
le otto di mattina
=
acht uur 's ochtends
di pomeriggio
→
's middags
le due di pomeriggio
=
twee uur 's middags
di sera
→
's avonds
le otto di sera
=
acht uur 's avonds
Tijdsaanduidingen in verhalen
oggi
→
vandaag
Oggi fa bel tempo
-
Vandaag is het mooi weer
ieri
→
gisteren
Ieri sono andato al cinema
-
Gisteren ben ik naar de bioscoop gegaan
domani
→
morgen
Domani è domenica
-
Morgen is het zondag
ora/adesso
→
nu
Ora mangiamo
-
Nu eten we
dopo
→
later/daarna
Ci vediamo dopo
-
We zien elkaar later
prima
→
eerst/eerder
Prima di mangiare
-
Voor het eten
sempre
→
altijd
È sempre tardi
-
Hij is altijd laat
mai
→
nooit
Non bevo mai caffè
-
Ik drink nooit koffie
spesso
→
vaak
Vado spesso al mare
-
Ik ga vaak naar zee
qualche volta
→
soms
Qualche volta piove
-
Soms regent het
già
→
al/reeds
Ho già mangiato
-
Ik heb al gegeten
ancora
→
nog
Non ancora
-
Nog niet