Love For Languages

Voortgang Pagina 3 van 5

←

1 2

4 5

1 2

4 5

→

Het hart van elke zin

Werkwoorden brengen verhalen tot leven. Ze vertellen wat personages doen, willen, kunnen en moeten. Gelukkig volgen de meeste Italiaanse werkwoorden drie voorspelbare patronen.

De onregelmatige werkwoorden die we behandelen komen zo vaak voor dat je ze bijna in elke alinea zult tegenkomen. Met deze kennis kun je de rode draad van elk verhaal volgen.

Hoofdstuk 7

De drie regelmatige patronen

Herken het patroon en begrijp honderden werkwoorden

Ongeveer 90% van alle Italiaanse werkwoorden volgt één van deze drie patronen. Als je deze kent, kun je de betekenis van nieuwe werkwoorden vaak raden. Let op: in het Italiaans wordt het onderwerp (io, tu, lui, etc.) meestal weggelaten omdat de werkwoordsvorm al aangeeft wie de actie uitvoert. We tonen ze hier voor de duidelijkheid, maar in normale zinnen zeg je gewoon "parlo" in plaats van "io parlo".

-ARE werkwoorden (de grootste groep)

Dit patroon komt het meest voor. Let op de uitgangen: bij regelmatige werkwoorden zijn deze altijd hetzelfde voor elke werkwoordstam.

💡 Tips

Alle regelmatige -ARE werkwoorden volgen hetzelfde patroon: stam + o, i, a, iamo, ate, ano.
De klemtoon ligt meestal op de tweede lettergreep van achteren: par-LA-re, par-LI-a-mo.
Na -care en -gare (zoals *cercare*, *pagare*) voeg je een extra “h” toe bij tu/noi: *cerchi*, *cerchiamo*.

parlare = praten / spreken

io parlo (ik praat)

tu parli (jij praat)

lui/lei parla (hij / zij praat)

noi parliamo (wij praten)

voi parlate (jullie praten)

loro parlano (zij praten)

Veelgebruikte -ARE werkwoorden

💡 Tips

De meeste -ARE werkwoorden zijn regelmatiger dan in het Nederlands – leer het patroon, niet elk woord apart.
“Mangiare” en “cercare” voegen soms een extra “i” of “h” toe om uitspraak te behouden: *mangi, cerchi*.
Gebruik ze vaak in korte zinnen: *Parlo italiano*, *Lavori molto*, *Aspetti?*

amare → houden van

Amo la pizza - Ik houd van pizza

arrivare → aankomen

Il treno arriva - De trein komt aan

ascoltare → luisteren

Ascolti la musica - Jij luistert naar muziek

aspettare → wachten

Aspettiamo il bus - We wachten op de bus

camminare → lopen / wandelen

Cammina veloce - Hij loopt snel

cantare → zingen

Maria canta bene - Maria zingt goed

cercare → zoeken

Cerco le chiavi - Ik zoek de sleutels

chiamare → roepen / bellen

Ti chiamo domani - Ik bel je morgen

comprare → kopen

Comprano il pane - Zij kopen brood

cucinare → koken

Cucina molto bene - Ze kookt heel goed

entrare → binnenkomen

Entrano in casa - Ze komen het huis binnen

guardare → kijken

Guardo la TV - Ik kijk tv

lavorare → werken

Lavora in banca - Hij werkt bij een bank

mangiare → eten

Mangiamo insieme - We eten samen

pensare → denken

Penso di sì - Ik denk van wel

portare → brengen / dragen

Porto una borsa - Ik draag een tas

tornare → terugkeren

Torna a casa - Hij komt naar huis terug

trovare → vinden

Trovi tutto? - Vind je alles?

-ERE werkwoorden

De tweede groep: minder werkwoorden, maar zeer vaak gebruikt. Bij regelmatige werkwoorden blijven de uitgangen altijd hetzelfde.

💡 Tips

-ERE werkwoorden hebben vaak een dubbele G of D in sommige vormen: *leggere → leggi / legge*.
De klemtoon ligt meestal op de voorlaatste lettergreep: *lég-ge-re, lég-go, leg-già-mo*.
Veelvoorkomende -ERE werkwoorden zijn kort en krachtig: *vedere, prendere, credere, scrivere.*

leggere = lezen

io leggo (ik lees)

tu leggi (jij leest)

lui/lei legge (hij / zij leest)

noi leggiamo (wij lezen)

voi leggete (jullie lezen)

loro leggono (zij lezen)

Veelgebruikte -ERE werkwoorden

💡 Tips

Sommige -ERE werkwoorden zijn onregelmatig, maar de stam blijft vaak herkenbaar: *prendere → ho preso* (in voltooid verleden tijd).
“Conoscere” betekent “kennen”, maar “sapere” = “weten” – een veelgemaakte fout!
Gebruik *credere a / in* voor “geloven in”: *Credo in te* = Ik geloof in jou.

chiedere → vragen

Chiede aiuto - Hij vraagt om hulp

chiudere → sluiten

Chiudo la porta - Ik sluit de deur

conoscere → kennen

Conosci Marco? - Ken je Marco?

correre → rennen

I bambini corrono - De kinderen rennen

credere → geloven

Non ci credo - Ik geloof het niet

mettere → zetten / leggen

Metto il libro qui - Ik leg het boek hier

perdere → verliezen

Perdiamo tempo - We verliezen tijd

prendere → nemen / pakken

Prendo un caffè - Ik neem een koffie

ricevere → ontvangen

Riceve una lettera - Ze ontvangt een brief

rispondere → antwoorden

Rispondi subito - Antwoord meteen

scrivere → schrijven

Scrivo un'e-mail - Ik schrijf een e-mail

vedere → zien

Vedo un amico - Ik zie een vriend

vendere → verkopen

Vendono la casa - Ze verkopen het huis

vivere → leven / wonen

Vive a Roma - Hij woont in Rome

-IRE werkwoorden (twee subgroepen)

De derde groep. Let op: sommige -IRE werkwoorden krijgen -isc- in sommige vormen (vooral enkelvoud). Bij regelmatige -IRE werkwoorden blijven de uitgangen altijd hetzelfde.

💡 Tips

Regelmatige -IRE werkwoorden volgen het patroon: stam + o, i, e, iamo, ite, ono.
Sommige werkwoorden krijgen extra -isc- in de enkelvoud en bij “loro”: *finisco, pulisci, preferisce, finiscono.*
De klemtoon verschuift soms: *doRMIre*, *FINIre* – luister goed naar native sprekers.

dormire = slapen (normaal)

io dormo (ik slaap)

tu dormi (jij slaapt)

lui/lei dorme (hij / zij slaapt)

noi dormiamo (wij slapen)

voi dormite (jullie slapen)

loro dormono (zij slapen)

Veelgebruikte -IRE werkwoorden

💡 Tips

Werkwoorden met -isc- voegen dit alleen toe bij io, tu, lui/lei en loro.
Veel -isc- werkwoorden drukken een verandering uit: *finire, pulire, costruire, capire.*
Let op de uitspraak: de -isc- klinkt als “isj” of “iesk” afhankelijk van de context.

aprire → openen [normaal]

Apro la finestra - Ik open het raam

coprire → bedekken [normaal]

Copre il tavolo - Hij dekt de tafel

offrire → aanbieden [normaal]

Ti offro un caffè - Ik bied je een koffie aan

partire → vertrekken [normaal]

Partono domani - Ze vertrekken morgen

sentire → horen / voelen [normaal]

Senti la musica? - Hoor je de muziek?

servire → dienen / nodig zijn [normaal]

Mi serve aiuto - Ik heb hulp nodig / Het is nodig

finire → beëindigen / klaar zijn [-isc-]

Finisco presto - Ik ben snel klaar

preferire → verkiezen [-isc-]

Preferisce il tè - Hij verkiest thee

pulire → schoonmaken [-isc-]

Puliscono la casa - Ze maken het huis schoon

spedire → verzenden [-isc-]

Spedisco una lettera - Ik verzend een brief

costruire → bouwen [-isc-]

Costruiscono case - Ze bouwen huizen

Hoofdstuk 8

De onmisbare onregelmatigen

Deze werkwoorden kom je overal tegen

Deze zes werkwoorden zijn onregelmatig maar zo frequent dat je ze uit je hoofd moet kennen. Ze komen in bijna elk gesprek en verhaal voor, maar volgen elk hun eigen patroon.

FARE (doen / maken)

💡 Tips

“FARE” is extreem veelzijdig: het betekent zowel “doen” als “maken”.
Vaak gebruikt in vaste combinaties: *fare colazione*, *fare la spesa*, *fare una passeggiata*.
Let op de uitspraak: *faccio* (uitspraak “fat-tsjo”), *fanno* met dubbele N.

io faccio (ik doe / maak)

Faccio colazione

Ik ontbijt

tu fai (jij doet / maakt)

Che cosa fai?

Wat doe je?

lui/lei fa (hij / zij doet)

Fa freddo

Het is koud

noi facciamo (wij doen)

Facciamo una pausa

We nemen een pauze

voi fate (jullie doen)

Fate sport?

Doen jullie aan sport?

loro fanno (zij doen)

Fanno rumore

Ze maken lawaai

Belangrijke uitdrukkingen met FARE

💡 Tips

“Fare” + zelfstandig naamwoord maakt talloze vaste combinaties.
In het weer gebruik je “fa”: *fa caldo, fa freddo*.
Let op: *fare una foto* = een foto maken, niet *prendere una foto*!

fare colazione → ontbijten (letterlijk: ontbijt maken)

fare la spesa → boodschappen doen

fare una domanda → een vraag stellen

fare una passeggiata → een wandeling maken

fare un viaggio → een reis maken

fare attenzione → opletten

fare tardi → laat zijn

fare presto → opschieten

fa caldo / freddo → het is warm / koud (voor weeruitdrukkingen)

ANDARE (gaan)

💡 Tips

Gebruik “andare” met *a* of *in*: *vado a Roma*, *vado in Italia*.
“Andare” + infinitief drukt intentie uit: *vado a studiare* = ik ga studeren.
Vaste uitdrukking: *va bene!* = oké, goed, prima.

io vado (ik ga)

Vado a casa

Ik ga naar huis

tu vai (jij gaat)

Dove vai?

Waar ga je heen?

lui/lei va (hij / zij gaat)

Va bene

Het gaat goed / oké

noi andiamo (wij gaan)

Andiamo!

Laten we gaan!

voi andate (jullie gaan)

Andate via?

Gaan jullie weg?

loro vanno (zij gaan)

Vanno al mare

Ze gaan naar zee

VENIRE (komen)

💡 Tips

“Venire da” = komen uit / van: *vengo da Milano*.
“Venire a” = komen om te ...: *vieni a vedere?* = kom je kijken?
Vaste combinatie: *vieni con me?* = kom je met me mee?

io vengo (ik kom)

Vengo subito

Ik kom meteen

tu vieni (jij komt)

Vieni con noi?

Kom je met ons mee?

lui/lei viene (hij / zij komt)

Viene da Roma

Hij komt uit Rome

noi veniamo (wij komen)

Veniamo domani

We komen morgen

voi venite (jullie komen)

Venite anche voi?

Komen jullie ook?

loro vengono (zij komen)

Vengono sempre

Ze komen altijd

Modale werkwoorden – willen, kunnen, moeten

Deze werkwoorden gebruik je met een infinitief, bijvoorbeeld: *posso mangiare* (ik kan eten).

💡 Tips

Modale werkwoorden worden altijd gevolgd door een infinitief: *voglio dormire, possiamo uscire*.
De ontkenning “non” komt vóór het modale werkwoord: *non posso venire* = ik kan niet komen.
“Sapere” betekent “iets kunnen (weten hoe)”, “potere” = “in staat zijn / mogen”.

VOLERE (willen)

voglio → ik wil

Voglio un gelato - Ik wil een ijsje

vuoi → jij wilt

Vuoi venire? - Wil je komen?

vuole → hij / zij wil

Vuole dormire - Hij wil slapen

vogliamo → wij willen

Vogliamo partire - We willen vertrekken

volete → jullie willen

Volete mangiare? - Willen jullie eten?

vogliono → zij willen

Vogliono sapere - Ze willen weten

POTERE (kunnen / mogen)

posso → ik kan

Posso aiutarti - Ik kan je helpen

puoi → jij kunt

Puoi ripetere? - Kun je herhalen?

può → hij / zij kan

Non può venire - Hij kan niet komen

possiamo → wij kunnen

Possiamo andare - We kunnen gaan

potete → jullie kunnen

Potete aspettare? - Kunnen jullie wachten?

possono → zij kunnen

Possono entrare - Ze kunnen binnenkomen

DOVERE (moeten)

devo → ik moet

Devo studiare - Ik moet studeren

devi → jij moet

Devi ascoltare - Je moet luisteren

deve → hij / zij moet

Deve partire - Hij moet vertrekken

dobbiamo → wij moeten

Dobbiamo pagare - We moeten betalen

dovete → jullie moeten

Dovete decidere - Jullie moeten beslissen

devono → zij moeten

Devono lavorare - Ze moeten werken

Hoofdstuk 9

Vragen en ontkenningen

Essentieel voor dialogen

In verhalen stellen personages vragen en ontkennen ze dingen. Deze woorden helpen je dialogen te begrijpen.

Vraagwoorden

💡 Tips

Vraagwoorden staan meestal aan het begin van de zin: *Dove abiti?*, *Perché ridi?*
“Perché” betekent zowel “waarom” als “omdat”: *Perché piangi? – Perché sono triste.*
“Quale” verandert naar meervoud: *quale libro?* → *quali libri?*

Chi? → Wie? (Voor personen)

Chi è? - Wie is dat?

Che? / Che cosa? / Cosa? → Wat? (Alle drie mogelijk)

Che cosa fai? - Wat doe je?

Dove? → Waar? (Plaats)

Dove abiti? - Waar woon je?

Quando? → Wanneer? (Tijd)

Quando parti? - Wanneer vertrek je?

Come? → Hoe? (Manier)

Come stai? - Hoe gaat het?

Perché? → Waarom? (Ook: omdat)

Perché ridi? - Waarom lach je?

Quanto? → Hoeveel? (Hoeveelheid)

Quanto costa? - Hoeveel kost het?

Quale? / Quali? → Welke? (Keuze)

Quale preferisci? - Welke verkies je?

Di chi? → Van wie? (Bezit)

Di chi è questo? - Van wie is dit?

Con chi? → Met wie? (Gezelschap)

Con chi vai? - Met wie ga je?

A che ora? → Hoe laat? (Tijd)

A che ora arrivi? - Hoe laat kom je aan?

Vragen maken – drie manieren

💡 Tips

Het Italiaans gebruikt geen omkering zoals in het Nederlands: *Parli italiano?* betekent al “Spreek je Italiaans?”.
Intonatie alleen volstaat om van een zin een vraag te maken: *Vieni?* = “Kom je?”.
Bij formele of bevestigende vragen kun je *È vero che...* of *Non è vero che...* gebruiken.

Intonatie

Voorbeeld

Parli italiano?

Vertaling

Spreek je Italiaans?

Uitleg

Alleen toon omhoog

Vraagwoord vooraan

Voorbeeld

Dove vai?

Vertaling

Waar ga je heen?

Uitleg

Vraagwoord + werkwoord

È vero che...?

Voorbeeld

È vero che parti?

Vertaling

Is het waar dat je vertrekt?

Uitleg

Formele constructie

Ontkenningen met NON

Plaats NON vóór het werkwoord:

💡 Tips

“Non” komt altijd direct vóór het werkwoord: *non capisco, non è vero.*
Bij *mi piace* blijft de volgorde hetzelfde: *non mi piace* = ik vind het niet lekker.
In snelle spraak klinkt “non” vaak kort: *n capisco* i.p.v. *non capisco*.

Positief

Parlo italiano

Negatief

Non parlo italiano

Ik spreek geen Italiaans

Positief

È facile

Negatief

Non è facile

Het is niet makkelijk

Positief

Mi piace

Negatief

Non mi piace

Ik vind het niet lekker

Positief

Capisco

Negatief

Non capisco

Ik begrijp het niet

Positief

Ho fame

Negatief

Non ho fame

Ik heb geen honger

Positief

Voglio andare

Negatief

Non voglio andare

Ik wil niet gaan

Andere ontkenningswoorden

Deze woorden gebruik je vaak samen met *non*:

💡 Tips

Dubbele ontkenning is normaal: *non vedo niente* = ik zie niets.
“Niente” en “nulla” zijn synoniemen; “nulla” klinkt formeler.
“Più” betekent “meer”: *non...più* = niet meer, *non...ancora* = nog niet.

niente / nulla → niets

Non vedo niente - Ik zie niets

nessuno → niemand

Non c'è nessuno - Er is niemand

mai → nooit

Non mangio mai carne - Ik eet nooit vlees

neanche / nemmeno → ook niet / zelfs niet

Non viene neanche lui - Hij komt ook niet

né...né → noch...noch

Non ho né tempo né soldi - Ik heb tijd noch geld

non...più → niet meer

Non lavora più - Hij werkt niet meer

non...ancora → nog niet

Non è ancora pronto - Het is nog niet klaar

Veelgebruikte antwoorden op vragen

💡 Tips

Korte antwoorden zijn heel gebruikelijk in het Italiaans: *Certo!*, *Va bene!*, *Forse!*
Gebruik *Non lo so* of *Dipende* voor natuurlijke, beleefde reacties.
*Purtroppo* en *Per fortuna* voegen emotie toe aan verhalen of gesprekken.

Certo! → Zeker! (Bevestigend)

Certamente → Zeker weten (Formeel bevestigend)

Naturalmente → Natuurlijk (Vanzelfsprekend)

Va bene → Oké / goed (Akkoord)

D'accordo → Akkoord (Eens)

Non importa → Het maakt niet uit (Onbelangrijk)

Non lo so → Ik weet het niet (Onwetend)

Dipende → Het hangt ervan af (Onzeker)

Forse → Misschien (Mogelijkheid)

Probabilmente → Waarschijnlijk (Waarschijnlijk)

Purtroppo → Helaas (Spijtig)

Per fortuna → Gelukkig (Opluchting)

Woorden die dialogen structureren

💡 Tips

Gebruik deze woorden om natuurlijke dialogen te laten klinken als echte gesprekken.
*Allora* en *quindi* betekenen “dus”, maar *allora* gebruik je vaker als overgang: *Allora, che facciamo?*
*Boh* betekent letterlijk “geen idee” – een typisch Italiaans geluid van twijfel.

Allora → Dus / nou (Begin van reactie)

Dunque → Dus / welnu (Conclusie of samenvatting)

Quindi → Dus / daarom (Gevolg)

Però → Maar / echter (Tegenstelling)

Comunque → Hoe dan ook (Toch / desondanks)

Infatti → Inderdaad (Bevestiging)

Invece → Daarentegen (Contrast)

Beh / Boh → Tja (Twijfel / onzekerheid)

Ecco → Kijk / hier (Aanwijzing of focus)

Guarda → Kijk (Aandacht vragen)

Senti → Luister (Aandacht vragen)

Werkwoorden & Acties

Het hart van elke zin

De drie regelmatige patronen

-ARE werkwoorden (de grootste groep)

💡 Tips

parlare = praten / spreken

Veelgebruikte -ARE werkwoorden

💡 Tips

-ERE werkwoorden

💡 Tips

leggere = lezen

Veelgebruikte -ERE werkwoorden

💡 Tips

-IRE werkwoorden (twee subgroepen)

💡 Tips

dormire = slapen (normaal)

Veelgebruikte -IRE werkwoorden

💡 Tips

De onmisbare onregelmatigen

FARE (doen / maken)

💡 Tips

Belangrijke uitdrukkingen met FARE

💡 Tips

ANDARE (gaan)

💡 Tips

VENIRE (komen)

💡 Tips

Modale werkwoorden – willen, kunnen, moeten

💡 Tips

VOLERE (willen)

POTERE (kunnen / mogen)

DOVERE (moeten)

Vragen en ontkenningen

Vraagwoorden

💡 Tips

Vragen maken – drie manieren

💡 Tips

Ontkenningen met NON

💡 Tips

Andere ontkenningswoorden

💡 Tips

Veelgebruikte antwoorden op vragen

💡 Tips

Woorden die dialogen structureren

💡 Tips